درباره مینی‌سریال Big Little Lies و فیلم Incendies (2010)

در مینی‌سریال دروغک‌های بزرگ (Big Little Lies 2017) با بازی نیکول کیدمن یک نکته‌ی نسبتا کوچک وجود دارد که پیش از این در فیلم سینمایی سوخته‌گان Incendies 2010 به آن برخورده بودم.

در ادامه خطر اسپویل (لو دادن داستان) وجود دارد. با این‌حال تنها بخشی از داستان را تعریف کرده‌ام و با خواندن این یادداشت لذت دیدن فیلم و سریال مورد بحث ضایع نمی‌شود

زن نقش اصلی فیلم سوختگان در طول زندگی پر فراز و نشیب خود از دو رابطه‌ی جنسی متفاوت در زمان‌های مختلف دو بار حامله می‌شود. این حامله‌گی‌ها بنا به لحاظ تربیتی یا ژنتیکی دو فرزند کاملا متفاوت به بار می‌آورد. نخستین‌بار از یک رابطه‌ی عاشقانه (هر چند به ظاهر نامشروع و با مخالفت خانواده‌اش) صاحب یک فرزند پسر می‌شود و بعدها بر اثر تجاوزهای مکرری که یکی از زندانبانان (پسرش) بر وی انجام می‌دهد دوباره حامله شده و حاصل این حامله‌گی فرزندهای دوقلویی بی‌نظیر (به لحاظ اخلاقی و تربیتی) می‌شود.

در واقع اول‌بار یک رابطه‌ی عاشقانه باعث نطفه‌بستن یک فرزند ناخلف می‌شود و دوم‌بار یک رابطه‌ی اساسا منزجر کننده و تجاوزگرانه باعث نطفه‌بستن یک دوقلوی مودب و دوست‌داشتنی. به نظر می‌رسد آنچه باعث تمایز رفتاری این نطفه‌ها می‌شود (در جریان فیلم) نه ژنتیک و بحث ژن خوب و بد که رفتار تربیتی درست پدر و مادر (در این‌جا تنها مادر) است که به جامعه یک فرزند -به معنای واقعی کلمه- «خوب» تحویل می‌دهد.

در مینی‌سریال دروغک‌های بزرگ مادری (با بازی Shailene Woodley) با فرزند کوچکش برای داشتن یک زندگی بهتر به شهر کوچک ساحلی مهاجرت می‌کند. در اولین روز مدرسه‌ یکی از همکلاسی‌ها پسرش را متهم به برخورد نامناسب می‌کند و با زبان کودکانه‌ی خود دلیل کبودی گردنش را حمله‌ی وحشیانه‌ی پسرک می‌داند.

در این‌جا هم با اینکه رفتار و کنش پسر در ظاهر بسیار دوستانه و مودبانه به نظر می‌رسد اما در جریان سریال متوجه می‌شویم که این فرزند نیز (مثل فیلم مورد اشاره) حاصل یک رابطه‌ی تجاوزگرانه و خشن است و آنچه پسرک را مودب و دوست‌داشتنی ساخته است نه ژنتیک او (از پدری پرخاشگر و خشن و متجاوز) که شیوه‌ی تربیتی مادر اوست.

شما چه فکر می‌کنید؟ آنچه رفتارهای خوب و بد یک انسان را می‌سازد ژنتیک و ارث بردن رفتارها از پدر و مادرست؟ یا تنها شیوه‌ی تربیتی مناسب می‌تواند از یک هیولا (ی ژنتیکی) یک موجود آرام و دوست‌داشتنی بسازد؟

پ ن: پیش از این Big Little Lies را «دروغ‌های کوچک و بزرگ» یا «دروغِ کوچکِ بزرگ» ترجمه کرده‌اند. با این‌حال خوش دارم این عبارت را «دروغک‌های بزرگ» ترجمه کنم. با این فرض که این سریال در صدا و سیما پخش شود ترجمه‌ی عبارت با «دروغ‌های مصلحتیِ بزرگ» خالی از لطف نیست.